Οι Μούσες της Χουτσιτάν

• Επιτόπια Έρευνα, Σενάριο, Σκηνοθεσία: Γιώργος Αυγερόπουλος
• Διεύθυνση Φωτογραφίας: Γιάννης Αυγερόπουλος
• Διεύθυνση Παραγωγής: Αναστασία Σκουμπρή
• Επιμέλεια, Συντονισμός Έρευνας: Αποστόλης Καπαρουδάκης
• Μουσική: Γιάννης Παξεβάνης
• Μοντάζ: Δημήτρης Νικολόπουλος, Μελέτης Πόγκας

Επίσημη Συμμετοχή
Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου "El Ojo Cojo"
Μαδρίτη - Ισπανία
Οκτώβριος 2008

Επίσημη Συμμετοχή
HBO New York International Latino Film Festival
N.Y. - Η.Π.Α.
Ιούλιος 2008

Επίσημη Συμμετοχή
6ο Διεθνές Φεστιβάλ Νon Βudget Κινηματογράφου
Γκιμπάρα - Κούβα
Απρίλιος 2008

Επίσημη Συμμετοχή
9ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Θεσσαλονίκης
Θεσσαλονίκη - Ελλάδα
Μάρτιος 2007

Σύμφωνα με τον μύθο, ο Άγιος Βισέντε Φερρέρ ήταν επιφορτισμένος από τον Θεό με μια δύσκολη αποστολή: Να τοποθετήσει σε κάθε πόλη του Μεξικού, τον άνδρα, την γυναίκα και τις Μούσες. Όταν όμως ο Άγιος έφτασε στη Χουτσιτάν, παραπάτησε, σκόνταψε και όλες οι Μούσες που είχε στον σάκο του, του έπεσαν εκεί. Από τότε, η πόλη αυτή του Νοτιοανατολικού Μεξικού γνωρίζει μια απρόσμενη, όχι μόνο για το Μεξικό αλλά και για ολόκληρο τον κόσμο, σεξουαλική απελευθέρωση. Οι ομοφυλόφιλοι άνδρες που το επιθυμούν, ντύνονται με γυναικεία ρούχα, και ζουν μια ζωή μέσες-άκρες όμοια με αυτή των ετεροφυλόφιλων συμπολιτών τους.

Στη Χουτσιτάν, οι Μούσες που κυκλοφορούν στο δρόμο όχι μόνο δεν κρύβουν, αλλά προβάλλουν με κάθε τρόπο την διαφορετικότητά τους. Κι οι συμπολίτες τους, απλώς συνεχίζουν το δρόμο τους χωρίς το θέαμα ενός άντρα που είναι ντυμένος, χτενισμένος και βαμμένος γυναικεία να τους εντυπωσιάζει, να τους προκαλεί ή να τους κάνει να δυσφορούν. Οι ίδιες(οι) λένε ότι ανήκουν στην κοινότητα των «ατρόμητων», «αυτών που αναζητούν τον κίνδυνο» και κάθε χρόνο γιορτάζουν την επιθυμία τους και την χαρά τους να είναι γυναίκες σε μια γιορτή στην οποία συμμετέχει ολόκληρη η πόλη…

«Στη Χουτσιτάν, οι Μούσες παρουσιάζονται έτσι όπως είναι, σαν Μούσες. Εδώ όλος ο κόσμος είναι όπως θέλει, είναι αποδεκτό. Εμείς, το λέμε ότι είμαστε Μούσες, ποιο είναι το πρόβλημα; Ο άνδρας είναι άνδρας, η γυναίκα είναι γυναίκα, η λεσβία είναι λεσβία και οι Μούσες είναι Μούσες. Υπάρχουμε! Γιατί να κρυφτούμε;»

Η Χουτσιτάν είναι μια πόλη 160.000 κατοίκων που βρίσκεται στο Νοτιοανατολικό Μεξικό. Ανθρωπολόγοι, κοινωνιολόγοι και κάθε είδους επιστήμονες και ερευνητές, προσπαθούν τα τελευταία χρόνια να λύσουν «το μυστήριο της κοινωνίας της Χουτσιτάν», της μητριαρχικής δομής της και της ελευθεριακής κουλτούρας της. Οι περισσότεροι κάτοικοί της, ανήκουν στη φυλή των Ζαποτέκων. Πρόκειται για ιθαγενείς με πλούσια ιστορία και πολιτισμό που μεσουράνησε μέχρι σχεδόν την εποχή όπου επέδραμαν στη χώρα οι Ισπανοί κονκισταδόρες. Οι Ζαποτέκοι δεν συνήθιζαν να προσδιορίζουν το φύλο των ανθρώπων με βάση τις βιολογικές διαφορές τους.

Χαρακτηριστικότερο ίσως παράδειγμα για αυτό, αποτελεί το γεγονός ότι ακόμη και σήμερα τα μικρά παιδιά μέχρι την ηλικία των τεσσάρων ετών, δεν τα αποκαλούν «αγοράκι» ή «κοριτσάκι», αλλά «κρία», δηλαδή «πλάσμα», «ον», «ανατρεφόμενο». Και περιμένουν μέχρι το παιδί, μέσω της συμπεριφοράς του να υποδείξει σε ποιόν χώρο θα ανήκει. Τα παιδιά λοιπόν που μεγαλώνοντας δείχνουν ότι προτιμούν να είναι γυναίκες, δεν τα απορρίπτουν, απλά τα κατατάσσουν στον χώρο των Μουσών.

Στη Χουτσιτάν, οι μητριαρχικές δομές της κοινωνίας είναι ακόμη ισχυρές. Κι όταν οι άνθρωποι θεωρούν ότι όλοι είναι ίδιοι αφού όλοι προέρχονται από μία Μάνα, όσο κι αν αυτό ακούγεται απλοϊκό στα «δυτικά αυτιά», κανένας, είτε είναι άντρας, είτε γυναίκα, είτε γκέι, είτε Μούσα, δεν λογαριάζεται ως κάτι λιγότερο ή κάτι περισσότερο από τους υπόλοιπους…

Ταυτόχρονα, οι καθολικοί επίσκοποι και εκφραστές της Θεολογίας της Απελευθέρωσης που πέρασαν από τη Χουτσιτάν, άφησαν το περιθώριο στους ιθαγενείς να διατηρήσουν τα στοιχεία της κουλτούρας τους. Η σύμπτυξη των στοιχείων του χριστιανισμού και των εθίμων των Ζαποτέκων, επέτρεψε με τη σειρά της την ύπαρξη μια οπτικής διαφορετικής από αυτήν της αυστηρής καταδίκης της ομοφυλοφιλίας ως μεγάλης αμαρτίας. Κι ο Πάδρε Πάντσο που λειτουργεί σήμερα στην εκκλησία της πόλης, προσφέρει πάντοτε με μεγάλη χαρά την θεία κοινωνία στις Μούσες.

«Tο να είσαι μια Mούσα, σημαίνει να είσαι ελεύθερος, να είσαι ελεύθερος από τα πάντα, να είσαι ο εαυτός σου… Σημαίνει να δουλεύεις για σένα και για τους άλλους, να βοηθάς, πάντα να βοηθάς. Λέει ο κόσμος «μακάρι να είχαμε μια Μούσα! Θα θέλαμε να είχαμε μια Mούσα για να μας βοηθάει»».

Στην κοινωνία της Χουτσιτάν, οι πολίτες δεν προτάσσουν ως υπέρτατο ιδανικό το χρήμα ή το κέρδος. Αντιθέτως, προτάσσουν την ανάγκη της κοινότητας να υπάρχει μέσα από την αλληλοεκτίμηση και την αλληλοβοήθεια. Και οι Μούσες αποτελούν κινητήρια δύναμη αυτής της κοινωνίας.

Εργάζονται σκληρά στηρίζοντας την οικογένειά τους και την κοινότητα. Όπως άλλωστε λένε και οι ίδιες «εδώ οι Μούσες δεν είναι συνώνυμο της πορνείας ή της ακολασίας, είναι συνώνυμο του κόσμου της δουλειάς, του μόχθου…».

Δεν είναι όμως μόνο αυτό, αλλά και «ο γιορτινός τους χαρακτήρας» που κάνει τους συμπολίτες τους να τις εκτιμούν τόσο. Οι Μούσες είναι αυτές στις οποίες οι γυναίκες απευθύνονται ζητώντας στιλιστικές και ενδυματολογικές συμβουλές, συμβουλές για το μακιγιάζ, για το πως θα γίνουν όμορφες για τους άντρες. Οι Μούσες επίσης, είναι αυτές που αναλαμβάνουν τη διακόσμιση των χώρων που θα διεξαχθούν οι γιορτές της κοινότητας, αυτές που πρωτοστατούν στο κέφι και την διασκέδαση…

Στην πολύχρωμη Χουσιτάν, την πόλη που έγινε γνωστή από την παραδοσιακή φορεσιά των γυναικών της όταν την υιοθέτησε ως ένδυμά της η Φρίντα Κάλο, το όνειρο της ανεκτικότητας και της αποδοχής του διαφορετικού έχει γίνει πραγματικότητα εδώ και χρόνια.

Χωρίς εξαγγελίες, χωρίς διακηρύξεις, χωρίς κοινωνικά κινήματα που χρειάστηκε να δώσουν πολυετείς, αιματηρούς κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες, χωρίς συγκρούσεις και αψιμαχίες…

Ένα ντοκιμαντέρ για τη χαρά της ζωής και του έρωτα που επικράτησε αβίαστα… επειδή παραπάτησε ο Άγιος Βισέντε.

*Μούσες (Muxes), στη γλώσσα των Ζαποτέκων, λέγονται οι ομοφυλόφιλοι άνδρες που ντύνονται γυναίκες ή όπως λένε οι ίδιες(οι), «οι γυναίκες που γεννήθηκαν κατά λάθος άνδρες».